يزدگرد دوم و اعلان جنگ به امپراتوري روم ـ تعصّب مذهبی یزدگرد دوم ـ مسئله هپتالها
۲۵ مارس سال ۴۴۱ ميلادي يزدگرد دوم شاه ساساني ايران و پسر بهرام پنجم (بهرام گور) به امپراتوري روم که پس از ناپديد شدن بهرام، در مرزهاي شمال غربي ايران دست به تمرکز نيرو زده بود و مرزنشينان را تحريک به نافرماني مي کرد اعلان جنگ داد. بهرام پنجم در جريان شکار گور ناپديد شده بود و برای مدتي، ايران بدون رئيس کشور بود. ظاهرا بهرام هنگام تعقيب گور در باتلاق فرو رفته و ناپديد شده بود. پس از بي نتيجه ماندن جستجو براي يافتن او و يا جسدش، بزرگان ايران پسرش را به نام يزدگرد دوم که يک متعصب مذهبي بود جانشين او کردند که اندرزهاي موبد موبدان (روحاني ارشد آيين زرتشت) را بي چون و چرا به اجرا در مي آورد.
تعصب مذهبي يزدگرد دوم باعث درگيري هايي در ارمنستان شد که ايالت خودمختار ايران بود و اين درگيري ها چند سال ادامه داشت. ارمنیان نخستین ملت در جهان بوده اند که مسیحیت را دین رسمی خود اعلام کرده اند. سختگيري يزدگرد دوم نسبت به پيروان مسيحيت سبب شد که لئون، پاپ وقت، برضد آيين هايي که از ايران برخاسته و در اروپا گسترش يافته بودند مخصوصا انديشه مانوي دست به اقدام بزند.
در پي اعلان جنگ يزدگرد دوم به روميان و بسيج نيرو، امپراتور روم از در سازش وارد شد و يزدگرد دوم فرصت يافت به عقب راندن هپتالها Hepthalites در مرزهاي شمالي منطقه فرارود همت بگمارد. به خواست موبد موبدان که عقيده داشت هپتالها اخلاقیات را رعایت نمی کنند و بايد از مرزهاي ايران فاصله زياد داشته باشند، يزدگرد دوم سالها در نواحي شمال شرقی کشور سرگرم جنگ با اين قوم بود. شکست کامل هپتالها که بعدا با کوشانها متحد شده بودند در سده بعد (سال ۵۶۵ میلادی) صورت گرفت. هپتالهارا «هون سپید» هم نوشته اند. کرونیکلرهای چینی نوشته اند که هپتالها ساکن مناطق شمالی دیوار چین بودند. چینیان آنان را «هوآ Hoa» می خواندند.
قرارداد ترکمن چاي و تلخ شدن نوروز به کام ايرانيان در آن سال
يک ماه و چند روز پس از امضاي قرارداد پايان جنگ دوم ايران و روسيه، مردم ايران در جريان ديد و بازديد هاي نوروزي آن سال، تازه از مفاد آن آگاه شدند و نوروزشان تلخ شد.
اين قرارداد ۲۲ فوريه ۱۸۲۸ با ميانجيگري انگلستان که نمي خواست روسها به مرزهاي هند نزديک شوند در ترکمن چاي منعقد شده بود و به موجب آن، ايران مناطق ديگري از جمله ايروان و نخجوان را از دست داد و از آن زمان مرز شمال غربي ايران تغيير نيافته است. دومين جنگ ايران و روسيه دو سال طول کشيد و ايران بازنده آن بود.
بپاخيزي يونانيان براي کسب استقلال ميهن
ميهندوستان يوناني ۲۵ مارس ۱۸۲۱ براي پايان دادن به سلطه عثماني که چند قرن ادامه داشت بپاخيزي مسلحانه خود را آغاز کردند که بيش از هفت سال طول کشيد تا به ثمر رسيد.
اين بپاخيزي از “پاتراس” آغاز شد و استقلال طلبان دژ عثماني ها در “مورين” را متصرف شدند و دولت عثماني مجبور شد براي جنگ با آنان از آلباني و نقاط ديگر نيرو به يونان بفرستد.
استقلال طلبان سپس جزاير “سپتساي” و “پسارا” را آزاد کردند و پس از تصرف نقاطي ديگر، در ۱۳ ژانويه سال ۱۸۲۲ اعلام استقلال کردند و براي کشور خود قانون اساسي نوشتند. اما، عثماني اعتنا نکرد و بر شدت سرکوبي آنان افزود و چند بار دست به قتل عام زد تا به تدريج عوام الناس اروپا براي حمايت از يونانيان بپاخاستند، دولتهاي روسيه، فرانسه و انگلستان که در انتظار چنين فرصتي بودند در ظاهر به خاطر کمک به يونانيان و درباطن براي رسيدن به هدفهاي سياسي خود به دولت عثماني اخطار کردند که يونانيان را به حال خود بگذارد و از اين کشور خارج شود که عثماني به اين اخطار اعتنا نکرد و سه قدرت اروپائي بر ضد عثماني دست به عمليات نظامي زدند و روسيه در بالکان چند شکست سخت به عثماني وارد ساخت و ….
يکي از صحنه هاي جنگ در ۲۰ اکتبر ۱۸۲۷ در “ناوارينو” روي داد که مشهور است و سوژه چند فيلم سينمايي شده است. عثماني سرانجام در يونان شکست خورد و محمد دوم سلطان آن ۱۴ دسامبر استقلال يونان و مرزهاي آن را برسميت شناخت.
اولین نمونه سکه ی ضرب شده در یونان پس از استقلال از دولت عثمانی (فقط جهت نمایش)
فيصل پادشاه کشور سعودي در کاخ سلطنتي به دست برادر زاده اش کشته شد
بيست و پنجم مارس ۱۹۷۵ فيصل ابن سعود پادشاه وقت کشور سعودي در کاخ سلطنتي رياض در دفتر ويژه ملاقاتها به دست برادر زاده اش «فيصل ابو مساعد» با شليک گلوله کشته شد. ضارب که در بيروت تحصيل مي کرد به منظور اعتراض به کاهش مقرري که هر ماه به او پرداخت مي شد به ديدار ملک فيصل رفته بود. کاهش مقرري به دليل تنبلي در تحصيل و ولخرجي بود.
قاتل پس از محاکمه، سه ماه بعد (در ماه ژوئن) در يک ميدان شهر رياض گردن زده شد.
در پي درگذشت ملک فيصل ۷۰ ساله که در طول زمامداري دست به اصلاحات زده و از حاميان اتحاد اعراب بود، پرنس خالد برادر او و وليعهد وقت سعودي بر جايش نشست. ملک فيصل از مخالفان سرسخت اسرائيل بشمار مي رفت. وي که يک همسر بيش نداشت در گوري ناشناخته مدفون است.
روزنامه هاي تهران براي انتشار فوري خبر قتل ملک فيصل، شماره فوق العاده (Extra) منتشر ساخته بودند.
۴۲۱: ونیز (ونتسیا) در شمال شرقی ایتالیا و در کنار دریای آدریاتیک، تغییر نام داد و «شهر» اعلام شد. ونیز ـ اینک شهری توریستی با جمعیت ۲۷۵ هزار ـ در قرون وسطا به صورت یک جمهوری درآمد و دارای مستعمراتی در مدیترانه شد ازجمله جزیره قبرس.
۱۶۳۴: کلني انگليسي مريلند در آمريکاي شمالي تاسيس شد. لُرد بالتيمور دوم با فرستادن مهاجر از انگلستان موفق به ايجاد اين کلني که اينک يکي از ايالات فدراسيون آمريکاست شده بود.
۱۸۰۷: قانون منع تجارت برده در قلمرو انگلستان به اجرا درآمد ولی اصطلاح «صاحب» تا نیمه قرن بیستم در هندوستان به گوش می خورد. انگلیسی ها پس از استقرار در هند، مردم این کشوررا وادار کرده بودند که آنان را «صاحب» خطاب کنند و از این کار سود روانی می جستند.
۱۹۴۱: دولت پادشاهی یوگوسلاوی به محور (اتحاديه آلمان، ایتالیا و ژاپن) پیوست و با همین کار گور خودرا حفر کرد.
۱۹۵۷: پيمان رم تصويب شد و جامعه اقتصادي اروپا (بازار مشترک اروپايي) را و در آن زمان مرکب از کشورهاي ايتاليا، آلمان غربي، هلند، فرانسه، بلژيک و لوکزامبورگ بنا نهاد که پس از دهها سال تبديل به اتحاديه اروپا و فراگير شده است.
۱۹۰۰: حزب سوسياليست ايالات متحده آمريکا در شهر ايندياپوليس تاسيس شد.
۱۹۹۴: دولت آمريکا نيروهاي نظامي خود را از سومالي خارج ساخت.
۲۰۰۲: در منطقه وسيعي در افغانستان و شمال پاکستان زلزله روي داد و بيش از هزار تن را کشت.
منبع مطالب: www.iranianshistoryonthisday.com به تالیف “نوشيروان کيهاني زاده”
آغاز شد و استقلال طلبان دژ عثماني ها در