ایران, مقاله ها

سکه های زندیه

کریم خان شیراز را پایتخت خود قرارداد و به جای عنوان پادشاه، خود را وکیل الرعایا خواند. او چندان به تشریفات درباری علاقه ای نداشت، دوران حکومت سی ساله ی او تقریبا با آرامش سپری شد و تنها جنگ خارجی زمان او، فتح بصره بود. پس از مرگ او، افراد خاندان زند برای رسیدن به سلطنت با یکدیگر به جنگ و جدال برخواستند و این کشمکشها از همان ساعت مرگ کریم خان اغاز شد و تا چندین سال ادامه داشت، بطوری که در عرض ۱۰ سال، ۷ نفر به سلطنت رسیدند. سرانجام بعد از چندسال کشمکش یکی از افراد خاندان زند، لطفعلی خان، توانست بر مدعیان پیروز شود و دولت زندیه را سروسامان بخشد؛ اما در جنگ با آغا محمدخان قاجار مغلوب و مقتول و سلسله ی زندیه منقرض گردید.

مشخصات کلی سکه های زندیه

کریم خان در طول سی سال شهریاری خود بر خلاف معمول و رسم متداول سلاطین، عنوان شاهی را نپذیرفت و خود را وکیل الرعایا نامید و فرمانروایی او با سادگی و دو از تشریفات و تجمل بود. سکه های او نیز نشان از شیوه ی زندگی و طرز تفکر او دارد. در سکه ها فقط  به نام «یاکریم» اکتفا نموده، از شعارهای پر زرق و برق دوران نادر، خبری نیست. در پشت سکه های او نیز اشعاری بدین مضمون نوشته شده است:

شد آفـــتاب و مــاه زر و ســـیم در جــهان                                    از ســکه امام بــحق صاحب الزمان

یا

تا زرو ســیم در جـــهان باشــد                                                 ســکه صــاحب الزمان باشد

سکه ها از جنس زر و سیم و مس هستند و سکه های زرین کریم خان را «کریم خانی» می نامیدند.

شعارها و القاب و عناوین شاهان زندیه بر سکه ها

کریم خان (۱۱۶۳ تا ۱۱۹۳هجری)

روی سکه:

 یا کریم، تاریخ و محل ضرب سکه

پشت سکه:

شد آفـــتاب و مــاه زر و ســـیم در جــهان                                    از ســکه امام بــحق صاحب الزمان

تا زرو ســیم در جـــهان باشــد                                                 ســکه صــاحب الزمان باشد

ابوالفتح خان (۱۱۹۳هجری)

روی سکه:

با ابوالفتح، تاریخ و محل ضرب سکه

پشت سکه:

درآفـاق زد ســکه بر مهر و ماه                                   ابوالفتح غازی جــهاندار شــاه

شد آفـــتاب و مــاه زر و ســـیم در جــهان                                    از ســکه امام بــحق صاحب الزمان

علیمرادخان (۱۱۹۲هجری)

روی سکه:

یاعلی

پشت سکه:

شد آفـــتاب و مــاه زر و ســـیم در جــهان                                    از ســکه امام بــحق صاحب الزمان

صادق خان (۱۱۹۳تا۱۱۹۶هجری)

روی سکه:

یاکریم و یا صاحب الزمان

پشت سکه:

شد آفـــتاب و مــاه زر و ســـیم در جــهان                                    از ســکه امام بــحق صاحب الزمان

جعفرخان(۱۱۹۹تا۱۲۰۳هجری)

روی سکه: یا امام جعفر صادق

صید مراد (۱۲۰۳هجری)

روی سکه :

سید مراد

پشت سکه:

شد آفـــتاب و مــاه زر و ســـیم در جــهان                                    از ســکه امام بــحق صاحب الزمان

لطفعلی خان(۱۲۰۳ تا۱۲۰۹ هجری)

روی سکه:

یاکریم

پشت سکه:

گــشـت زده سکه بــزر                                 لطفـعلی بـن جعفر

یا

ســـکه بر زر گــشــت                                  دین جـعفر از لـطـفعلی

سالشمار شاهان زندیه

ردیف

نام پادشاه

دوران حکومت

۱

کریم خان

۱۱۶۳ تا ۱۱۹۳ قمری

۲

ابوالفتح خان

۱۱۹۳ قمری

۳

علیمراد خان

۱۱۹۳ قمری

۴

محمد علی خان

۱۱۹۳ قمری

۵

صادق خان

۱۱۹۳ تا ۱۱۹۶ قمری

۶

علیمراد خان (نوبت دوم)

۱۱۹۶ تا ۱۱۹۹ قمری

۷

جعفر خان

۱۱۹۹ تا ۱۲۰۳ قمری

۸

سید مراد

۱۲۰۳ قمری

۹

لطفعلی خان

۱۲۰۳ تا ۱۲۰۹ قمری

منبع: سکه های ایران از آغاز تا دوره ی زندیه (علی اکبر سرافراز- فریدون آور زمانی)

لینک به گروه سکه های زندیه

نوشته های مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *